Từ năm 2025, một quy định mới sẽ được áp dụng đối với xe mô tô và xe gắn máy có tuổi thọ trên 5 năm, yêu cầu thực hiện kiểm định khí thải. Quy định này được quy định trong Thông tư 47/2024 do Bộ Giao thông Vận tải ban hành, nhằm nâng cao chất lượng không khí và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Thông tư này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.
Cụ thể, xe có tuổi đời dưới 5 năm sẽ có chu kỳ kiểm định khí thải là 60 tháng kể từ ngày xuất xưởng. Nếu không có thông tin về ngày xuất xưởng, ngày 31/12 của năm sản xuất sẽ được sử dụng làm mốc. Đối với xe từ 5 đến 12 năm, chu kỳ kiểm định sẽ là 24 tháng, trong khi xe trên 12 năm sẽ phải kiểm định mỗi 12 tháng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải kiểm soát chất lượng khí thải của các phương tiện cũ, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Khi đến kiểm định, chủ xe cần chuẩn bị một trong các giấy tờ như chứng nhận đăng ký xe bản chính, bản sao có chứng thực hoặc giấy hẹn cấp chứng nhận đăng ký. Cơ sở đăng kiểm sẽ tiến hành tra cứu thông tin phương tiện và đối chiếu với giấy tờ. Nếu phương tiện đạt yêu cầu, chủ xe sẽ nhận chứng nhận kiểm định khí thải dưới dạng điện tử, tích hợp vào tài khoản định danh điện tử. Ngược lại, nếu thông tin không khớp, xe sẽ không được kiểm định.
Dù Thông tư 47/2024 sẽ có hiệu lực từ đầu năm 2025, nhưng thời điểm cụ thể để thực hiện kiểm định khí thải vẫn chưa được xác định. Bộ Tài nguyên và Môi trường đang làm việc với Bộ Giao thông Vận tải để xây dựng lộ trình chi tiết cho việc này, nhằm đảm bảo việc kiểm soát khí thải diễn ra hiệu quả và hợp lý.
Hiện tại, Luật Giao thông đường bộ đã có quy định về kiểm định khí thải cho xe mô tô và xe gắn máy, nhưng việc thực hiện vẫn còn nhiều hạn chế. Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải để hoàn thiện lộ trình kiểm soát khí thải, bao gồm thời gian thực hiện, đối tượng áp dụng và mức phí kiểm định. Tuy nhiên, lộ trình này vẫn chưa được phê duyệt.
Việt Nam hiện có hơn 70 triệu xe mô tô và xe gắn máy đăng ký lưu hành, trong đó hơn 45 triệu chiếc đang hoạt động hàng ngày. Theo thông tin từ Bộ Giao thông Vận tải, xe máy là nguồn phát thải ô nhiễm lớn nhất nhưng chưa được kiểm soát chặt chẽ. Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa quy định rõ về kiểm định khí thải cho loại phương tiện này, dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng.
Kể từ năm 2010, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Giao thông Vận tải xây dựng lộ trình kiểm soát khí thải cho xe máy. Hai thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM đã được giao nhiệm vụ phát triển mạng lưới cơ sở kiểm định khí thải, với mục tiêu đến năm 2015, 80-90% xe máy tại các thành phố lớn đạt tiêu chuẩn khí thải. Tuy nhiên, đến nay, việc kiểm soát khí thải vẫn chưa được triển khai đồng bộ, trong khi số lượng xe máy tại các thành phố lớn vẫn tiếp tục gia tăng. Năm 2023, cả nước đã đăng ký mới hơn 2,4 triệu xe mô tô và xe gắn máy, nâng tổng số xe máy đang lưu hành lên 74 triệu chiếc.